تجهیزات رنگ و رزین (Color, Resin, Bound equipment)
اطمینان از صحت و سلامت رنگ و پوشش قبل از اعمال و انطباق آن با مشخصات فنی مورد نیاز جهت رنگ آمیزی تجهیزات و تاسیسات از اهمیت بسزایی به ویژه در کیفیت رنگ نهایی برخوردار می باشد. معضلات خوردگی و هزینه های سرسام آور کنترل آن در تاسیسات صنعتی سالانه مبالغ هنگفتی را به خود اختصاص می دهد. سیستم های پوششی مناسب علاوه بر ضرورت فنی و سهولت کاربرد آن، غالبا از نظر اقتصادی می تواند در کاهش این هزینه ها نقش بسیار موثری داشته باشد. غالبا پوشش در تاسیسات و صنایع از دو جنبه تزیینی و مقاومت خوردگی مورد توجه قرار می گیرد. در ادامه به معرفی تعدادی از تجهیزات و روش کاربرد آنها می پردازیم.
1- تست دانه بندی
2- تست چسبندگی رنگ
3- تست سختی رنگ
4- اندازه گیری ضخامت رنگ
5 - تعیین چگالی
6- تست ویسکوزیته
7 - تست سالت اسپری
8- گریندومتر- grindometer
تست دانه بندی رنگ
دانه بندی رنگ نشان دهنده میزان آسیاب شدن ذرات پیگمان است. غالبا دانه بندی بر کیفیت رنگ تاثیرگذار است و رنگ در یک دانه بندی بهینه نتیجه خوبی می دهد. البته به طور معمول میزان دانه بندی به تنهایی دلیلی بر رد یا قبولی رنگ نمی باشد.
دانه بندی رنگ را با استفاده از استاندارد ASTM D1210 با ابزاری به نام گریندومتر تعیین می کنند. این ابزار دارای یک یا دو شیار با عمق متغیر خطی در طول ابزار است. با پخش کردن یا گستردن رنگ درون شیار توسط تیغه مخصوص و با گرفتن ابزار با زاویه مناسب نسبت به منبع نور و چشم مشاهده گر، میزان دانه بندی رنگ تعیین می گردد. رای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد تست دانه بندی رنگ" مراجعه کنید.
تست چسبندگی رنگ
این روش برای اندازه گیری چسبندگی فیلم رنگ و پوشش روی سطوح فلزی به کار می رود بدین صورت که پس از برش فیلم رنگ و پوشش به وسیله برش دهنده مخصوص روی آن چسب نواری چسبانده و آن را از سطح جدا می کنیم . با مقایسه محل برش با اشکال استاندارد، درجه چسبندگی مشخص می شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد تست چسبندگی" مراجعه کنید.
فوردکاپ – تست ویسکوزیته جنبشی
جام ویسکوزیته یک ابزار اندازه گیری گرانروی ساده است که می توان زمان عبور حجم معلوم از سیال مورد آزمایش از انتهای جام را به دست آورد و براساس این زمان ویسکوزیته مایع را تعیین کرد.
تست سختی رنگ
سختی سنج پاندولی (آونگی)
این روش برای اندازه گیری سختی فیلم رنگ روی سطوح سخت مانند شیشه یا فلز به کار می رود . این آزمایش بر اساس حرکت دو ساچمه فلزی که به انتهای پاندول متصل هستند و روی پوشش حرکت نوسانی دارند کار می کند. با توجه به این که ساچمه ها فلزی و سخت هستند، هر چه پوشش سخت تر باشد اصطکاک کمتر می شود و زمان نوسان طولانی تر می گردد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد تست سختی" مراجعه کنید.
سختی سنج مدادی
سختی سنج خراشی یا مدادی ابزاری جیبی و با کاربری بسیار ساده برای تست سختی و مقاومت به خراش فیلم رنگ است. در صنعت رنگ و پوشش، سختی به معنای ظرفیت مقاومت سطح رنگ شده در برابر خراش، صدمه یا سوراخ شدگی است. برای بیان اندازه سختی مدادی ، از مقیاسی استفاده می کنیم که دامنه ای از 6B ، سختی کمتر، تا 9H ، سخت ترین، دارد.
به طور معمول، فیلم های پلی استر و پلی کربنات بسته به اینکه پوشش دار یا بدون پوشش باشند در دامنه سختی B تا 4H قرار می گیرند. مقدار گزارش شده سخت ترین مدادی است که نمی تواند روی سطح پوشش خراش یا زدگی ایجاد کند.
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد تست سختی" مراجعه کنید.
ضخامت سنج رنگ
اندازه گیری ضخامت فیلم تر
کاربرد این روش تخمین تقریبی ضخامت فیلم خشک رنگ برای اندازه گیری ضخامت فیلم تر می باشد. این روش جهت تعیین ضخامت بر روی سطوح صلب قطعات مناسب است.
برای اندازه گیری ضخامت فیلم تر رنگ معمولا از ضخامت سنج شانه ای استفاده می شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش " همه چیز در مورد ضخامت سنج ها" مراجعه کنید.
ضخامت سنج فیلم خشک رنگ
دستگاه ضخامت سنج پوشش برای اندازه گیری ضخامت فیلم خشک استفاده می شود. می توان گفت ضخامت فیلم خشک به دلیل تاثیر آن روی فرآیند پوشش کاری، کیفیت و قیمت مهم ترین معیار اندازه گیری در صنعت رنگ و پوشش به شمار می رود. اندازه گیری ضخامت فیلم خشک می تواند برای ارزیابی طول عمر پوشش، ظاهر و عملکرد محصول مورد استفاده قرار گیرد و ما را از تطابق محصول با استانداردهای بین المللی مطمئن سازد.
ضخامت سنج را می توان برای انواع سطوح فلزی (فولاد (استیل)، آهن ، فلزات غیر آهنی) به کار برد. به همین دلیل ضخامت سنج را می توان هر جایی که فرایند آبکاری در جریان باشد به کار برد. ضخامت سنج خصوصا برای کنترل کیفیت در آندایز کردن ، گالوانیزه کردن ، آبکاری و اعمال پوشش روی استفاده می شود. همچنین ضخامت سنج ابزار بسیار مناسبی برای سنجش ضخامت رنگ بدنه اتومبیل است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد ضخامت سنج ها" مراجعه کنید.
ضخامت سنج التراسونیک
ضخامت سنج التراسونیک Ultrasonic Thickness Gauge ، از تجهیزات مربوط به تست های غیر مخرب است که برای اندازه گیری ضخامت موادی که تنها به یک سطح آن دسترسی داریم به کار می رود. روش التراسونیک برای اندازه گیری ضخامت فلز، پلاستیک ، کامپوزیت، سرامیک، فایبرگلس و ... به کار می رود.برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد ضخامت سنج ها" مراجعه کنید.
تعیین چگالی
چگالی (وزن مخصوص) ، یک فاکتور موثر جهت برآورد مقدار رنگ برای پوشش سطح است و مبنایی برای خرید رنگ های مشابه می باشد. چگالی عبارت است از وزن واحد حجم رنگ و غالبا بر اساس kg/lit یا gr/cc بیان می شود. جهت تعیین چگالی می بایست از یک ظرف با حجم مشخص و یک ترازو استفاده کرد.
این روش برای اندازه گیری چگالی رنگها، لاکها و دیگر ترکیبات فرار موثر است. وزن مخصوص یا چگالی با رابطه زیر محاسبه می شود.
Dm = (W-w) / V
Dm : gr/ml چگالی
W : وزن ظرف و نمونه
w : وزن ظرف خالی
استانداردهای این آزمون
ISO 2811 , DIN 53 217, ASTM D 1475
برای تعیین چگالی از ظرفی با حجم معین به نام پیکنومتر استفاده می شود. پیکنومتر ظرفی با گنجایش 20 الی 100 میلی لیتر است که به آسانی می توان آن را با یک مایع با گرانروی زیاد پر کرد.
شرکت ویتا طب کوشا وارد کننده محصولات TQC ، از جنس آلومینیوم و استیل ضد زنگ آندایز شده، در حجم های 100 و 50 میلی لیتر است.
تست ویسکوزیته
مقاومت سیال ساکن را در برابر جاری شدن و نرخ انتقال تنش برشی را در سیال گرانروی یا ویسکوزیته می گویند. برای تعیین گرانروی رنگ از روش های متفاوتی استفاده می شود. جهت سهولت اعمال رنگ ، غالبا گرانروی نقش به سزایی دارد. غالبا جهت اعمال رنگ دستورالعمل شرکت سازنده رنگ حاوی مشخصه های لازم برای فشار کمپرسور ، نازل پاشش رنگ ، نوع پاشش و گرانروی مناسب برای اعمال می باشد.
کاپ ویسکوزیته
یکی از متداول ترین روش های اندازه گیری ویسکوزیته رنگ استفاده از کاپ های مخصوص با نازل های قابل تعویض و یا نازل های ثابت است. استاندارد آزمایش تعیین گرانروی رنگ ها ، ورنیش ها و لاک الکل ها با استفاده از کاپ گرانروی فورد ، روش ارائه شده در استاندارد ASTM D-1200 است. این استاندارد برای سیالات نیوتنی و نزدیک به نیوتنی قابل استفاده است. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد کاپ ویسکوزیته" مراجعه کنید.
ویسکومترهای شیشه ای
مقدار دقیق ویسکوزیته سیالات نیوتنی با استفاده از ویسکومترهای لوله ای تعیین می شود. در این روش ، زمان صرف شده برای عبور مقدار مشخصی از سیال از میان یک ویسکومتر لوله ای با قطر و طول مشخص اندازه گیری می شود.
ویسکومتر های شیشه ای با توجه به محیط کاربرد ، دقت و عملکرد در طرح های متنوعی ارائه می شوند.
برای اینکه زمان های اندازه گیری را در رنج بهینه حدود 60 تا 600 ثانیه نگهداریم، ویسکومترهای لوله ای با قطرهای متفاوتی تهیه می شوند تا رنج کاملی از ویسکوزیته را در بر بگیرند.
برای اطلاعات بیشتر در این زمینه و آشنایی با انواع ویسکومترهای بروکفیلد به بخش "همه چیز در مورد ویسکومتر" مراجعه کنید.
تست سالت اسپری
آزمون سالت اسپری (مه نمکی یا پاشش نمک) یک شرایط محیط خورنده کنترل شده و تسریع شده را فراهم می نماید که مرتبط با اطلاعات مربوط به مقاومت به خوردگی قطعات صنعتی پوشش داده شده می باشد تا از اين طريق ميزان حفاظت سطح موردنظر در برابر خوردگي مورد بررسي قرار گيرد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه به بخش "همه چیز در مورد سالت اسپری" مراجعه کنید.