آخرین ویرایش: 1395/07/27
تجهیزات پزشکی_ بیلی روبین متر (Bilirubinometer)
این دستگاه که در شاخه پزشکی مورد استفاده قرار می گیرد، به نام های دیگری نیز خوانده می شود: آنالایزر (Analyzers)، بیلی روبین (Bilirubin)، آنالایزر بیلی روبین (Bilirubin Analyzers)، زردی سنج (Jaundice Meters)، بیلی روبین متر با واسطه یا غیر مستقیم (Indirect Bilirubinometers).
زردی (Jaundice) چیست
زردی نوزاد، بی رنگی زردی است که در پوست و چشم نوزادان تازه متولد شده دیده می شود. چرا زردی در نوزادان به وقوع می پیوندد؟ چرا که خون نوزاد دارای بیلی روبین مازاد می گردد (bili-ih-ROO-bin)، رندگانه ای زرد رنگ به وجود آمده از سلول های قرمز خون.گ
زردی نوزادان شرایط متداولی است، به ویژه در نوزادانی که قبل از هفته 38 ام بارداری به دنیا می آیند (نوزادان زود رس) و تعدادی از نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می کنند. زردی نوزادان معمولا به خاطر آن رخ می دهد که کبد به اندازه کافی بلوغ نیافته و کامل نشده است تا بیلی روبین تولید شده در خون را از جریان خون خارج سازد. در تعدادی از موارد، وجود بعضی از بیماری ها به این شرایط دامان می زند.
درمان زردی نوزادان اغلب ضروری نیست و در بسیاری از مواردی که به درمان نیاز دارند، درمان های غیر تهاجمی، پاسخگو خواهد بود. اگرچه، موارد اندک پیچیده و بغرنجی وجود دارد، سطوح بالای بیلی روبین باید درمان شود، چرا که می تواند منجر به مشکلات مغزی شود.
نشانه های زردی در نوزادان چیست؟
زرد شدن پوست و سفید شدن چشم ها، نشانه زردی است که معمولا بین روزهای دوم و چهارم بعد از تولد رخ می دهد.
برای چک کردن زردی نوزاد، به آرامی پیشانی و یا بینی نوزاد را فشار دهید. اگر منطقه فشار داده شده، زرد ماند، احتمالا کودک شما، به زردی مبتلاست. اما در صورت عدم وجود زردی، رنگ پوست نوزاد، باید کم رنگ تر از رنگ پوست طبیعی به نظر برسد. بهتر است بررسی چنین شرایطی را در زیر نور طبیعی روز انجام دهید.
در بسیاری از بیمارستان ها، شرایط بررسی زردی نوزادها قبل از خروج آنها از بیمارستان به وجود آمده است. آکادمی طب کودکان آمریکا پیشنهاد می کند که نوزادان تازه متولد شده هر 8 تا 12 ساعت از نظر زردی مورد سنجش قرار بگیرند.
نوزاد برای بررسی زردی باید بین روزهای سوم تا هفتم بعد از تولد مورد بررسی قرار گیرد، چرا که در این زمان ها احتمال پیک شدن بیلی روبین در خون بالا می رود. اگر نوزاد شما در کمتر از 72 ساعت از بیمارستان خارج شد، دو روز بعد از خروج از بیمارستان نیز او را به بیمارستان برده تا از نظر میزان بیلی روبین مورد بررسی قرار بگیرد.
نشانه های زیر میتواند نشانه هایی از شدت بالای بیلی روبین در بدن نوزاد باشد.
1. پوست نوزاد شما بسیار به زردی گراییده است.
2. پوست نوزاد شما در نواحی شکم، بازوها و پاها، زرد دیده می شود.
3. سفیدی چشم های نوزاد، به زردی گراییده است
4. احساس می کنید که کودک شما، بی میل و بی توجه، بیمار است و یا بیدار ماندنش مشکل است.
5. کودک شما اضافه وزن پیدا نمی کند و یا تغذیه ضعیفی دارد.
6. کودک شما گریه های منظم و زیادی دارد
7. زردی که بیش از سه هفته طول بکشد.
دلایل زردی در نوزادان چیست؟
بیلی روبین زیاد که به آن، Hyperbilirubinemia گفته می شود، دلیل اصلی زردی است. بیلی روبین که مسئول رنگ زرد است، بخش طبیعی از رنگدانه هایی است که از شکست و تخریب سلول های قرمز خون به دست می آید.
به طور طبیعی، کبد مسئول پاک سازی بیلی روبین از جریان خون و انتقال آن به مسیر روده ای است. کبد نوزادان به دنیا آمده، نابالغ بوده و اغلب نمیتواند با سرعت کافی، بیلی روبین های تولید شده را از جریان خون خارج سازد و همین موضوع منجر به تجمع بیلی روبین می شود. زردی به وجود آمده در این شرایط را معمولا، زردی فیزیولوژیک می نامند و معمولا در روزهای دوم و یا سوم پس از تولد رخ می دهد.
دلایل دیگر ایجاد زردی در نوزادان
اختلالات دیگر، ممکن است منجر به ایجاد زردی در نوزاد شود. در این موارد، زردی اغلب خیلی زودتر و یا خیلی دیرتر از زردی فیزیولوژیک رخ می دهد. بیماری ها یا شرایطی که منجر به زردی می شوند از قرار زیرند:
1. خونریزی های درونی (هموراژ)
2. آلودگی هایی در خون نوزاد (مسمومیت های عفونی)
3. دیگر آلودگی های باکتریایی و یا ویروسی
4. عدم سازگاری بین خون مادر و خون نوزاد
5. نقص های کبدی
6. ناکارامدی و نقص های آنزیمی
7. نقص سلول های قرمز خون که منجر به شکست بیش از حد آنها می شود.
فاکتورهای خطرناک در زردی چیست؟
فاکتورهای اصلی خطرناک در زردی شامل موارد زیر هستند:
تولد زود رس و یا نابالغ: کودکانی که زودتر از هفته 38 ام به دنیا می آیند، ممکن است قادر به پردازش بیلی روبین با آن سرعتی که نوزادان کامل دارند، داشته باشند. علاوه بر آن، نوزاد متولد شده ممکن است تغذیه کمتر و حرکات روده ای کمتری داشته باشد که می تواند منجر به حذف کمکتر بیلی روبین از طریق مدفوع شوند.
کبودی های معنی داری که در حین تولد رخ می دهد: اگر نوزاد تازه متولد شده شما به هر دلیلی دچار کبودی شود، بدان معنی است که به خاطر شکست سلول های قرمز، بیلی روبین بیشتری نیز تولید خواهد شد
انواع خون: اگر نوع خون مادر با نوزاد متفاوت باشد، نوزاد ممکن است آنتی بادی هایی را از طریق جفت دریافت کند که منجر به شکست سریعتر و بیشتر سلول های خونی می شود
تغذیه از شیر مادر: تغذیه از راه شیر مادر، به ویژه آنهایی که تغذیه کافی را از طریق تغذیه با شیر به دست می آورند، در خطر بیشتری برای مبتلا به زردی هستند. دهیدراته شدن (آب از دست دادن) و یا کمبود جذب کالری ممکن است یک دلیل ایجاد زردی باشد. با این حال، فواید تغذیه از شیر مادر، هنوز هم عاملی است که کارشناسان به تغذیه کودک با آن توصیه می کنند.
زردی در نوزادان منجر به چه بیماری هایی می شود
قبل از اشاره به این بیماری ها، ذکر یک نکته ضروری است: نوعی از بیلی روبین وجود دارد که منجر به ایجاد زردی می شود و در این نوع زردی بیلی روبین از نوع غیر اتصالی و یا غیر مستقیم است. این شکل از بیلی روبین به راحتی از بدن نوزاد دفع نمی شود و کبد نوزاد باید آن را تبدیل به نوع اتصالی و یا الحاقی کند تا آسان تر دفع شود.
راه های درمان و داروهای زردی در نوزادان
اگر زردی کم باشد، در طی دو تا سه هفته ناپدید خواهد شد. اما برای زردی های در حد متوسط و یا شدید، کودک شما نیاز به ماندن در بیمارستان دارد تا درمان های لازمه روی آن صورت گیرد. این درمان ها می تواند شامل موارد زیر باشد:
-
نور درمانی (درمان با نور light therapy= phototherapy): نوزاد را در اتاقک هایی قرار می دهند که نور به آن بتابد و این نور دارای طیف های سبز- آبی است. نور منجر به تغییر شکل و ساختار مولکول های بیلی روبین می شود تا از طریق روده و اوره خارج شوند. نور نمیتواند ماورابنفش یاشد و علاوه بر آن صفحه ای محافظ در مقابل هر نوری که می تابد، باید قرار گیرد.
در طی درمان، نوزاد نیاز به پوشیدن لباس نیاز ندارد و محافظ هایی هم باید به دور چشمش قرار بگیرد. نور درمانی ممکن است با استفاده از پدهای ساطع کننده نور و یا تشک های ساطع کننده نور، تکمیل شود
-
استفاده از ایمونوگلوبولین داخل وریدی (Intravenous immunoglobulin): زردی ممکن است مربوط به تفاوت نوع خون بین مادر و فرزند باشد. این شرایط منجر به تولید آنتی بادی های بیشتر در مادر شده که قادر به ورود به خون فرزند از راه جفت دارند و در نتیجه این آنتی بادی ها منجر به شکست بیشتر سلول های قرمز خونی می شود. انتقال ایمونوگلوبولین از راه وریدی_ پروتئینی در خون که منجر به کاهش سطوح آنتی بادی در خون می شود_ ممکن است منجر به کاهش زردی شود.
-
تزریق معاوضه ای_ زمانی که دیگر روش ها به کاهش زردی در نوزاد نیانجامید، باید خون نوزاد را عوض کرد. در این روش بیلی روبین و آنتی بادی های مادری رقیق می شوند و بعد از این مرحله، دوباره خون نوزاد به بدن باز می گردد.
بیلی روبین متر در کجاها مورد استفاده قرار می گیرد.
به همین منظور دستگاهی به وجود آمده است که قادر است این زردی را بسنجد. بیلی روبین متر، دارای تنوعات شکلی است. آنها ممکن است به نسبت کوچک باشند، و در نتیجه به راحتی قابل حمل با دست باشند، و با هدف تعیین غلظت بیلی روبین در خون به وجود آمده باشند. این دستگاه ها معمولا در واحدهای مراقبت از نوزادان موجود می باشند و برای تشخیص سریع مقادیر زردی نوزادان مورد استفاده قرار می گیرند. بیلی روبین مترها همچنین ممکن است به صورت انالایزرهای بزرگ رومیزی ساخته شده باشند و مورد استفاده قرار بگیرند.
اصول عملکردی بیلی روبین مترها
غلظت بیلی روبین چگونه سنجیده می شود؟ یا تمام خون و یا سرم مورد سنجش قرار میگیرد و در این میان استفاده از روش های اسپکتروفتومتری و یا سنجش های بازتابی پوست این غلظت ها را تعیین می کند. سه روش از آنالیزهای اسپکتروفتومتری شامل اسپکتروفتومتری مستقیم، روش Malloy- Evelyn، و روش Jendrassik- Grof است.
مراحل عملکردی بیلی روبین مترها
در آنالیزهای اسپکتروفتومتری، نمونه خون مورد نیاز است، تکنیک های سنجشی بر هر دو نوع و یا انواع بیلی روبین هایی است که اندازه گرفته می شود و به سن بیمار نیز وابسته است (نوزاد در مقابل با کودک و یا بالغ). بیلی روبین های پوستی نیازمند نمونه خون نیستند. حسگری وجود دارد که نور از خود ساطع می کند و در روی پوست نوزاد قرار می گیرد (یا روی پیشانی و یا روی جناغ سینه قرار داده می شود). نور انعکاس یافته به واسطه آینه دو رنگ نما (dichroic) به دو پرتو نور مجزا می شود و طول موج های 455 تا 575 نانومتر توسط شناساگرهای نوری اندازه گیری می شود.
مشکلات گزارش شده در استفاده از بیلی روبین مترها
تغییرات سریع در جذب آب (غلظت آب بدن) در طول درمان می تواند منجر به ایجاد نوساناتی در اندازه گیری غلظت بیلی روبین شود و به این ترتیب، اندازه گیری را مورد اختلال قرار دهد. اکسیداسیون نوری (تفکیک نوری (light- induced breakdown)) زمانی که نمونه برای بیش از چند ساعت در مقابل نور قرار گرفته باشد، رخ می دهد. بنابراین، نمونه های خون باید در معرض نور قرار نگیرند.
نحوه استفاده و نگهداری از بیلی روبین مترها
استفاده کنندگان: اپراتورها، کارمندان پزشکی
نگهداری: کارکنان بخش پزشکی؛ تکنسین ها؛ مهندسان کلینیک ها
آموزش: آموزش اولیه در هنگام خرید دستگاه، توسط سازندگان این دستگاه تعبیه شده است.
استفاده های محیطی: بیمارستان ها، کلینیک ها
نیازمندی ها: منابع انرژی پایدار
اختصاصات تولید: 110* 150* 200 میلی متر ابعاد
وزن: 3.4 کیلوگرم
طول عمر استفاده: 6 تا 8 سال
انواع بیلی روبین مترها
رومیزی، دستی، ایستاده (stand- alone)
برای مشاهده دستگاه بیلی روبین متر به بخش فروشگاهی بیلی روبین متر مراجعه فرمایید.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه اصلی ویتاطب کوشا مراجعه کنید